Tekamüliye (evrimciler) taifesi, dünyayı, (faydasız ve namuhtemel) ideolojileriyle boyamak istiyorlar. Darwin ve ba'dehu, size güneşi bile vaad etseler, neticede verecekleri zaten cebinizde olan kadarıdır -- veya daha azı.
Hasılı kelam, makro-tekamül test edilmesi mümkün olmayan bir vehimdir, ve şu bu mevcudatı/harekatı/tahavvülatı, mikro-"tekamül" şeklinde tesmiye ise, sadece tekamüliye taifesinin keyfî tasarruflarıdır. Kıymetsizdir, veya daha sefili, şayet beşerin kafası öyle muhal isme binaen, tekamül varmış gibi fantezilerle meşgul/maruz kalıyorsa, mevzubahis mikro-"tekamül" kelimesi hepten (vakitten, aqıldan, vs.) zayiat vesilesidir. Müşairünileyh ıstılahı defetmeyi tavsiye ediyorum. Formüllü-dinamizm mefhumunun beşerin ekserisi tarafından idrak edilmesi için lazım olan müddet zarfında, menfi ıstılahın alternatifi olarak mekr-tekamül şeklinde tesmiyeyi tavsiye ediyorum. Nevzuhur mahlukat yok ki.
Amme siyaseti vasıtası ile gen-idaresi/rehberliği, rÂ'î misali, koyunları irti'â ettirip, kurtları defetmek gibi.
Extra metafor/mefhum lazım mı? Hür-piyasa dinamikleri (iktisat), veya kavim/cemaat politikası (siyaset ilmi), olabilir.
Şunu mikro-"tekamül" şeklinde tesmiye, sadece bir metafordur. Tesbitleriniz sadece mekr-tekamül (malum, tekrarı mümkün, alenî, gayet muhtemel) harekat/tahavvülat ise, muhtelif kimselerin o şeyi hemen sair metaforlar ile tasvir edebilmeleri, normal olur. Mekr-tekamülde hiçbir şey "tekamül" edip, eski haline nisbetle, safha kaydetmiş olmuyor. Amme istatistikleri/meyl malumdur, ve şayet (şu/bu siyasetimiz vasıtasıyla) tazyik yapıyorsak, istatistikler takib edebilir.
Şayet mikrobları kütle olarak telakki ediyorsak, mevzubahis şeyi, test tübünde, hür-piyasa, veya amme-siyaseti, olarak zikredebiliriz. Laboratuvar aliminin bu vaziyetteki işi, devlet reisi misali, hükümet teşviklerini tayin etmektir.
Siyaset ilmini takdim kitabları, hükümet idare etmeyi, farklı şahısların temayüllerini takviye/vezn etmek prosesi olarak tarif ediyor. (Mesela, ücretlilerle şirketler muarızken, kanun kimin lehine?)
Clinton'ın vaadi "tahavvül" idi. Tabii ki, amme siyaseti, seleflerinden farklıydı, farklı kategori şahısları takviye ediyordu. Amerikan halkı yeni bir cins mi oldu? Clinton'ın siyasetinden istifade edenler "mutant" mıydılar (kanunlardan istifade için bünyelerinde mutasyon mu lazımdı)?
Ba'dehû, Bush Amerika'yı daha yeni bir cins mi yaptı (ve ihtimal ki, yeni mutantlar)? Yine, hayır.
Hükümet reisinin işi idare etmektir. Biz fertler, hayatımıza devam edip, etrafla münasebetteyiz.
Tahavvülat esasta yok. Maamafih, Jones ailesi ev satın alabilir, veya Smith ailesi zengin olabilir.
Amme-siyasetinin-test-tübüne-tatbiki metaforu latîfdir. şu murdar "tekamül" ıstılahını defedicidir. Kanaatim odur ki, "tekamül" projelere mahsustur -- & proje tekamül ettirirken, mütemadiyen, Allah'a dua ederiz, normal olarak.